W pierwszym odruchu planowaliśmy III edycję FESTIWALU ARTEFAKTY przenieść na przyszły rok, jednak ostatecznie zapadła decyzja, aby spotkać się z gośćmi w nieco zmienionej formule. Ograniczenia wynikłe z otaczającej nas rzeczywistości, skłoniły nas do rozpisania programu festiwalu na cały sierpień i początek września. Festiwal odbywać się będzie na świeżym powietrzu w bezpiecznej przestrzeni ogrodu muzealnego oraz częściowo w świecie wirtualnym.
spektakl narracyjny dla rodzin z dziećmi 4+ – opowieść z żywą muzyką
„Już się nam opowieść przędzie Co ma być to właśnie będzie A co będzie to ma być Już się przędzie losu nić...”
Ponoć kiedy rodzi się dziecko, przychodzą do niego trzy Zorze – Poranna, Południowa i Północna. Trzy Prządki. Jedna przędzie nić jego życia, druga ją układa, a trzecia przecina – właśnie wtedy, kiedy trzeba. Od nich każde dziecko dostaje swój dar, swoją siłę. Otóż kiedyś urodziła się dziewczynka, która otrzymała taki dar, że co utka, to się stanie... Spektakl jest baśniową opowieścią o przygodach pewnego rodzeństwa. Ale też o przeznaczeniu, pokonywaniu najtrudniejszego, o nadziei i odwadze.
Baśń autorstwa Katarzyny Jackowskiej-Enemuo oparta jest na wątkach z tradycji i mitologii słowiańskiej. Spektakl jest pełen muzyki, interakcji i zabaw.
Czas trwania: 45 min – 1 godz.
Eleonora Plutyńska – wybitna artystka, która wiele lat poświęciła, by ratować zanikające ręczne tkactwo. Wspierała twórczość wiejskich tkaczek, tworzyła też własne tkaniny inspirowane sztuką ludową, które prezentowano i nagradzano w całej Europie. Szczególnie bliska była jej technika tkaniny dwuosnowowej, którą odkryła w Janowie, a która dzięki jej zaangażowaniu odrodziła się i dziś cieszy się coraz większą popularnością.
Na przygotowanym przez nas stoisku edukacyjnym odwiedzający będą mogli poznać tajniki pracy archeologa oraz zgłębić wyjątkowe zagadnienie odkrywania przez archeologów dawnych rzemiosł na przykładzie tkactwa. Stoisko podzielone będzie na kilka sekcji z zachowaniem wskazanej względami bezpieczeństwa odległości. W każdej z nich na odwiedzających będą czekały zróżnicowane prelekcje i pokazy edukacyjne. W sekcjach dotyczących zawodu archeologa będzie można obejrzeć i posłuchać o tajnikach archeologii. Zaprezentowane zostaną liczne, wysokiej klasy rekonstrukcje zabytków archeologicznych z różnych zakątków świata. Odwiedzający będą mogli również obejrzeć narzędzia pracy archeologa oraz zobaczyć płonący model stratygrafii archeologicznej, dzięki któremu dowiemy się w jaki sposób archeolodzy określają starszeństwo zabytków. Edukatorzy przeprowadzą także pokaz eksploracji obiektu archeologicznego (rekonstrukcji starożytnego pochówku), opowiadając o pracy na wykopaliskach. Odwiedzający będą mogli także posłuchać o podstawach konserwacji zabytków archeologicznych i zobaczyć pokaz dokumentacji archeologicznej. W drugie części stoiska odwiedzający dowiedzą się w jaki sposób archeolodzy poznają dawne tkactwo. Zaprezentowane zostaną repliki pionowego warsztatu tkackiego i bardka tkackiego oraz sposoby i działania. Pokażemy także rekonstrukcje innych dawnych narzędzi tkackich odkrywanych przez archeologów podczas swoich badań. Dodatkowo odwiedzający posłuchają o innych źródłach naszej wiedzy o dawnych rzemiosłach (jak np. ikonografii czy analogie etnograficzne).
Spektakl narracyjny dla młodzieży i dorosłych. Rzecz o tkaniu i tkaczkach z Armenii, Bałkanów, Bliskiego Wschodu. Opowieści o miłości, cierpliwości, mądrości i gniewie.
Czas trwania: ok. 1 godz. 20 min
Uczestnicy poznają jeden z najstarszych wyrobów włókienniczych. Praca z wełną owczą i zamienianie jej w różnorodne formy wspomagają rozwój wyobraźni i kreatywności oraz zdolności manualnych. Dzieci podczas zajęć będą mogły wykonywać małe i większe formy: piłeczki, kulki, kwiatki.
Uczestnicy poznają krótką historię przędzenia i narzędzi przędzalniczych oraz rodzaje naturalnych surowców wykorzystywanych do wykonywania tkanin. Następnie spróbują wykonać na bardku małą krajkę – tradycyjny wyrób włókienniczy naszych przodków.
Poznamy technikę filcowania na mokro, a także prześledzimy jej historię oraz zastosowanie. Uczestnicy warsztatów wykonają przedmioty w technice filcowania i nunofilcu (łączenia jedwabiu z wełną).
Zapoznamy się z wczesnośredniowiecznym ubiorem, tkaninami oraz charakterystycznymi ozdobami damskimi i męskimi. Zadaniem uczestników będzie zaprojektowanie słowiańskiego ubioru z tkanin na uprzednio przygotowanej postaci.
Poznamy tajniki pracy archeologa. Zaprezentowane zostaną liczne rekonstrukcje zabytków oraz zaaranżowany będzie wykop archeologiczny. Dzieci dowiedzą się m.in. o podstawach konserwacji zabytków i prowadzeniu dokumentacji naukowej. Wezmą też udział w różnorodnych aktywnościach edukacyjnych.
Po zajęciach każdy uczestnik zabierze do domu wyklejone przez siebie naczynka.
Poznamy tajniki pracy archeologa. Zaprezentowane zostaną liczne rekonstrukcje zabytków oraz zaaranżowany będzie wykop archeologiczny. Dzieci dowiedzą się m.in. o podstawach konserwacji zabytków i prowadzeniu dokumentacji naukowej. Wezmą też udział w różnorodnych aktywnościach edukacyjnych.
Po zajęciach każdy uczestnik zabierze do domu wyklejone przez siebie naczynka.
Krajka jest tradycyjnym, włókienniczym wyrobem pasamonicznym wykonywanym w formie taśmy. Tkano je m.in. przy pomocy bardka splotem płóciennym. Efekt dekoracyjny uzyskiwano przez zastosowanie osnowy i wątku o mocnych, jaskrawych barwach. Krajki przez naszych przodków były powszechnie stosowane do ozdabiania oraz ochrony i wzmacniania brzegów strojów. Wykorzystywano je do zawiązywania w talii lub na biodrach ubrań, do związywania włosów, a także do podtrzymywania owijaczy lub nogawek spodni. Przez wieki krajka miała nie tylko liczne zastosowania praktyczne, ale także znaczenie symboliczne. Przypisywano jej magiczną moc, chroniącą właściciela przed złymi mocami, była też oznaką bogactwa. W dzisiejszych czasach jest elementem stroju ludowego oraz ubioru członków grup rekonstrukcyjnych. Krajka stanowi także dopełnienie harcerskiego umundurowania. Jest wiązana na szyi w podobny sposób jak krawat i noszona zamiast chusty. Krajka w środowisku harcerskim to element unikalnego stylu, podkreślenie indywidualizmu drużyny, jej barw oraz nawiązanie do tradycji. Krajka, którą wykonuje się własnoręcznie to kolejny atut w krzewieniu i rozwijaniu tradycji skautowskiej i harcerskich umiejętności. Rzecz, która jako wyposażenie harcerza, może zostać wykorzystywana dodatkowo na różnorodne sposoby począwszy od wiązania i funkcji sznura oraz taśmy po użycie jej w trakcie udzielania pierwszej pomocy.
Zapoznamy się z wczesnośredniowiecznym ubiorem, tkaninami oraz charakterystycznymi ozdobami damskimi i męskimi. Zadaniem uczestników będzie zaprojektowanie słowiańskiego ubioru z tkanin na uprzednio przygotowanej postaci.
Przybliżymy wiedzę o tym, jak ubierali się starożytni mieszkańcy mazowieckich osad hutniczych. Uczestnicy obejrzą rekonstrukcje odzieży i butów sprzed 2000 lat. W trakcie warsztatów będą mieli okazję własnoręcznie uszyć wełnianą sakiewkę.
Na zrekonstruowanych wrzecionach, uczestnicy nauczą się prząść nici z gotowej wełny. Ich zadaniem będzie wykonanie nitki tak jak to robili nasi przodkowie. W programie pierwszej części warsztatów będzie krótka historia przędzenia i narzędzi przędzalniczych, poznanie naturalnych surowców, zasad przygotowania runa owczego, rodzajów wrzecion i sposobów ich używania oraz nauka przędzenia na wrzecionie zakończona uzyskaniem cienkiej i równej nitki. Przędzenie polega na skręceniu splecionych pasm włókien w celu wytworzenia przędzy i stanowi główną część wytwórczości włókienniczej. Kolejnym etapem warsztatów będzie nauka podstawowej formy tkactwa, czyli pracy na bardku. W trakcie spotkania prowadząca przybliży wiedzę o znaleziskach archeologicznych, wytłumaczy budowę i rodzaje krosien ręcznych oraz zasady nawlekania osnowy na bardko. Następnie uczestnicy będą wyrabiać krajkę podstawowym splotem płóciennym. Wyrabianie krajek na specjalnych deseczkach jest jedną z najstarszych technik tkackich. Każdy uczestnik po zakończeniu warsztatów zabierze ze sobą własnoręcznie wykonany kolorowy pasek.
Podróż w czasie to świetna zabawa! Poznamy serię książek Olafa Fritsche i wyruszymy do starożytności za pomocą magicznego tunelu. Przeczytamy fragmenty książki Skarb Troi i stworzymy samodzielnie własne woluminy. Nie zabraknie też literackich zadań i zagadek, które pomogą nam przenieść się w inny wymiar. Zaprosimy również na spotkanie z archeologiem uczestniczącym w badaniach TROI.
spektakl narracyjny dla rodzin z dziećmi 4+ – opowieść z żywą muzyką
„Już się nam opowieść przędzie Co ma być to właśnie będzie A co będzie to ma być Już się przędzie losu nić...”
Ponoć kiedy rodzi się dziecko, przychodzą do niego trzy Zorze – Poranna, Południowa i Północna. Trzy Prządki. Jedna przędzie nić jego życia, druga ją układa, a trzecia przecina – właśnie wtedy, kiedy trzeba. Od nich każde dziecko dostaje swój dar, swoją siłę. Otóż kiedyś urodziła się dziewczynka, która otrzymała taki dar, że co utka, to się stanie... Spektakl jest baśniową opowieścią o przygodach pewnego rodzeństwa. Ale też o przeznaczeniu, pokonywaniu najtrudniejszego, o nadziei i odwadze.
Baśń autorstwa Katarzyny Jackowskiej-Enemuo oparta jest na wątkach z tradycji i mitologii słowiańskiej. Spektakl jest pełen muzyki, interakcji i zabaw.
Czas trwania: 45 min – 1 godz.
Spektakl narracyjny dla młodzieży i dorosłych. Rzecz o tkaniu i tkaczkach z Armenii, Bałkanów, Bliskiego Wschodu. Opowieści o miłości, cierpliwości, mądrości i gniewie.
Czas trwania: ok. 1 godz. 20 min
„Mróz szczypał język słów, Deszcz przywracał im bujność. Wiatry je kołysały I czółna śródmorskich fal”
Tak mówi pierwsze runo ogromnego eposu. Wybierzemy kilka wątków: opowieść o tym, jak świat powstał z jaj zniesionych przez kaczkę na kolanie dziewicy Ilmatar, historię narodzin żelaza, baśń o magicznym młynku Sampo i o tym, jak ze szczęki szczupaka powstał pierwszy instrument kantele. Kalevala przenosi nas w świat surowy i niesamowity – ten, w którym słowa zbiera się z „wrzosów, z pokosów pól i ze splątanych krzewów”. W tym dawnym poemacie słowa i ziemia łączą się w jedną opowieść. Krętą, przedziwną ścieżką prowadzi nas ona w samo serce mitu.
Czas trwania: ok. 45 min
Trio SUTARI to siła trzech kobiecych głosów i bogatej wyobraźni muzycznej. Basia Songin, Kasia Kapela i Zosia Zembrzuska kontynuują tradycje polskich pieśniarek ludowych. Eksperymentują z różnymi technikami wokalnymi, wielogłosem oraz tradycyjnymi polskimi rytmami. Tworzą własne instrumenty i badają potencjał muzyczny przedmiotów codziennego użytku. Aranżują tradycyjne polskie pieśni, a także komponują własne utwory oparte na różnych kobiecych tradycjach muzycznych.
Tkactwo należało do jednych z najstarszych i najważniejszych rzemiosł w kulturze ludowej, przepełnia je symbolika, a sama tkanina pozostaje niewyczerpanym źródłem inspiracji. Wątki tkackie można odnaleźć m.in. w polskich pieśniach ludowych. W programie koncertu pojawią się utwory, przez które będzie się przeplatać odwołujący się do polskiej obrzędowości wątek tkactwa i tkaniny.
Czas trwania: 45 min - 1 godz.
Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego w ramach III edycji Festiwalu ARTEFAKTY zaprasza nie tylko do pełnego atrakcji ogrodu muzealnego i miasta Pruszkowa, ale również na specjalne audycje poświęcone imprezie – dostępne wyłącznie online.
Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego im. Stefana Woydy w Pruszkowie
Pl. Jana Pawła II 2
05-800 Pruszków
tel. 22 758 72 66